Rekonstrukcja zgryzu – na czym polega? Ile trwa odbudowa zwarcia?

Kiedy mówimy o zdrowiu jamy ustnej, warto spojrzeć na ten temat z szerszej perspektywy. Prawidłowe funkcjonowanie narządu żucia jest zależne od ułożenia łuków zębowych, działania mięśni i stawów skroniowo-żuchwowych.

Nawet niewielkie przesunięcia zębów lub starcie ich powierzchni potrafią zaburzyć naturalną równowagę i powodować liczne dolegliwości i poważniejsze problemy ze zgryzem. Kiedy zauważysz u siebie podobne problemy, nie czekaj i umów konsultację ze specjalistą.

Na czym polega i ile trwa odbudowa zwarcia? Zanim przejdziemy do metod leczenia, poznajmy podstawowe pojęcia, które pomagają zrozumieć proces rekonstrukcji zgryzu.

Na czym polega rekonstrukcja zgryzu?

Podejdźmy do tego tematu z pełnym zrozumieniem. Zacznijmy od wyjaśnienia kilku pojęć, których nie sposób jest uniknąć w omawianiu dostępnych metod rekonstrukcji zgryzu.

Czym jest:

• narząd żucia? To zespół struktur, które współpracują przy rozdrabnianiu pokarmu. Należą do niego zęby, szczęka, żuchwa, stawy skroniowo-żuchwowe i mięśnie.
• zgryz? Odnosi się do wzajemnego ustawienia górnych i dolnych łuków zębowych (względem siebie) w różnych pozycjach żuchwy względem szczęki – nie tylko podczas zagryzienia, ale również w ruchach bocznych i przednich żuchwy.
• zwarcie? Określa sposób, w jaki zęby obu łuków stykają się ze sobą podczas zagryzienia. Opisuje konkretny moment, w którym zęby górne i dolne stykają się ze sobą. Dotyczy kontaktu powierzchni żujących podczas zamknięcia ust, w tak zwanej maksymalnej okluzji zgryzu (wszelkie nieprawidłowości mogą wskazywać na rozwój choroby okluzyjnej).
• rekonstrukcja (w stomatologii)? To proces, którego celem jest przywrócenie prawidłowego zwarcia między zębami górnymi a dolnymi. Odnosi się do odbudowy estetyki i funkcji uzębienia przy użyciu uzupełnień protetycznych i/lub kompozytowych.

Nieprawidłowe ustawienie zębów może prowadzić do przeciążeń w obrębie mięśni żwaczy i stawów. W wyniku tego pojawiają się objawy, które mogą być naprawdę dokuczliwe.

Do gabinetu stomatologicznego pacjenci najczęściej zgłaszają się z:

• uczuciem dyskomfortu w trakcie zaciskania zębów,
• trudnościami w przeżuwaniu,
• startym szkliwem (nadwrażliwością zębów na zimno, ciepło lub słodkie pokarmy),
• bólem w okolicy uszu lub uczuciem zatkania uszu,
• ograniczeniem ruchomości żuchwy (na przykład trudnością w szerokim otwarciu ust),
• przeskakiwaniem stawu żuchwowego (żuchwowo-skroniowego) podczas otwierania lub zamykania ust,
• pęknięciami, ukruszeniami lub całkowitą utratą wypełnień i koron,
• napięciem lub bólem mięśni twarzy (szczególnie rano po przebudzeniu, często powiązane z nocnym zgrzytaniem zębów),
• bólami głowy i napięciem karku (to symptomy, które początkowo mogą nie być kojarzone z nieprawidłowościami w jamie ustnej).

W leczeniu zaburzeń zgryzu stosuje się różne procedury protetyczne i ortodontyczne, które przywracają prawidłowe ustawienie zębów i wysokość zwarcia. Kompleksowy plan leczenia choroby okluzyjnej to zawsze indywidualna kwestia.

Jakie metody stosuje się w leczeniu wad zgryzu?

Protetyka stomatologiczna zajmuje się odbudową brakujących zębów oraz przywracaniem prawidłowych warunków zgryzowych. Dotyczy to zarówno pojedynczych zębów, jak i większych odcinków łuku zębowego.

Głównym celem leczenia protetycznego pozostaje odtworzenie funkcji narządu żucia – czyli przywrócenie możliwości żucia, mowy oraz estetyki uśmiechu. W przypadku rekonstrukcji zgryzu protetyka często łączy się z leczeniem ortodontycznym lub implantologicznym.

Oferowane są różne techniki leczenia wad zgryzu w zakresie protetyki, jednak dobór konkretnego rozwiązania zależy od stanu uzębienia, charakterystyki dolegliwości oraz oczekiwań pacjenta.

Nie każde działanie zaproponowane przez stomatologa (ortodontę lub implantologa – może być to jeden specjalista) od razu ma na celu przywrócenie poprawnego zwarcia zębów.

Skuteczną poprawę stanu zdrowia można uzyskać tylko wtedy, jeśli profesjonalne leczenie prowadzone jest etapami. Cały proces przebiega różnie (w zależności od zaawansowania problemu) i zawsze planowany jest podczas wstępnych konsultacji.

W przywróceniu prawidłowego zgryzu (w perspektywie jego rekonstrukcji) wykorzystuje się:

• korony (tymczasowe, pełnoceramiczne, na implancie) – odbudowują pojedyncze zęby, przywracają ich wysokość i funkcję w łuku zębowym. Dzięki nim możliwe jest podniesienie zwarcia w przypadku starcia zębów stałych lub ich braku;
• licówki pełnoceramiczne – głównie poprawiają estetykę zębów przednich, jednak w określonych sytuacjach mogą delikatnie wpłynąć na prawidłowe relacje zwarciowe (przede wszystkim przy rekonstrukcjach wysokości zwarcia w odcinku przednim);
• onlay, inlay, overlay ceramiczne – stosowane w celu odbudowy anatomicznego kształtu części zęba (szczególnie powierzchni żujących). Ich zastosowanie przywraca właściwe ułożenie oraz wysokość zgryzu;
• wkłady koronowo-korzeniowe – wzmacniają zęby martwe (po leczeniu kanałowym), które następnie mogą być odbudowane koronami. Pośrednio wpływają na odbudowę zwarcia;
• mosty (adhezyjne, tymczasowe, pełnoceramiczne, na implantach) – zastępują brakujące zęby, niwelują luki i przywracają ciągłość łuku zębowego;
• protezy (akrylowe, szkieletowe, na implantach) – przywracają funkcję żucia i estetykę przy rozległych brakach zębowych. Wykorzystywane w rekonstrukcjach zwarcia u pacjentów z licznymi brakami.

Ile trwa odbudowa prawidłowego zgryzu?

Czas potrzebny na przywrócenie prawidłowego zwarcia zależy od zaawansowania zaburzeń i zaplanowanych procedur. Rekonstrukcja protetyczna, która skupia się jedynie na pojedynczych koronach lub wkładach koronowych, odbywa się zwykle w ramach kilku wizyt, zaplanowanych na kolejne tygodnie. Proces zaczyna się od przygotowania zębów, a następnie wykonania skanu wewnątrzustnego (zamiast skanu można pobrać wyciski, ale w przypadku tej procedury czas wykonania protetyki znacznie się wydłuża, ponieważ wymaga to współpracy z zewnętrzną pracownią protetyczną).

Jeśli klinika stomatologiczna posiada system CAD/CAM – takie prace wykonywane są na miejscu. Pierwszym etapem protetyki jest praca tymczasowa (korony/mosty tymczasowe), aby pacjent ocenił aspekt estetyczny oraz mógł przyzwyczaić się do nowych warunków zgryzowych.  Dopiero po zaakceptowaniu pracy tymczasowej i naniesieniu wszelkich poprawek na projekt – przystępujemy do etapu pracy ostatecznej (pełnoceramicznej).

W leczeniu implantoprotetycznym często konieczne jest odczekanie kilku miesięcy na osteointegrację (integrację wszczepu z kością). Proces gojenia po zabiegu trwa zwykle od 3 do 6 miesięcy, w zależności od stanu zdrowia pacjenta oraz jakości (gęstość) kości w obrębie żuchwy lub szczęki.

Jeśli plan leczenia uwzględnia aparaty ortodontyczne, czas terapii może wydłużyć się nawet do kilkunastu miesięcy. Po ustawieniu zębów w prawidłowych relacjach zwarciowych ortodonta zdejmuje aparat, a protetyk wykonuje odbudowę protetyczną uzębienia. Cały proces może potrwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat.

Co należy wiedzieć przed rekonstrukcją zwarcia?

Nie każdy pacjent zakwalifikowany do leczenia przechodzi te same procedury protetyczne lub ortodontyczne. W niektórych sytuacjach wystarczająca okazuje się korekta pojedynczych zębów lub powierzchni żujących, w innych konieczne jest wdrożenie leczenia wieloetapowego.

Rekonstrukcja zwarcia wiąże się także z potrzebą utrzymania dobrego stanu zdrowia jamy ustnej przez cały okres leczenia. Regularne wizyty kontrolne oraz właściwa higiena wpływają na trwałość uzyskanych efektów i ograniczają ryzyko komplikacji – rozwoju próchnicy, chorób przyzębia czy ścierania się odbudowanych powierzchni zębów.

Rekonstrukcja zgryzu Warszawa – jak przebiega wizyta?

Wizyta dotycząca rekonstrukcji zgryzu może przebiegać w poniżej przestawiony sposób.

• Specjalista przeprowadza podstawowe badanie, podczas którego sprawdza ogólny stan uzębienia, ocenia zdrowie przyzębia i funkcje mięśni żucia oraz stawów skroniowo-żuchwowych.
• Dokładne zaplanowanie leczenia wymaga poszerzenia wstępnej diagnostyki. Lekarz wykonuje zdjęcia rentgenowskie, tomografię komputerową lub inne dodatkowe badania.
• Na podstawie pełnego obrazu stanu uzębienia stomatolog wybiera najlepszą metodę odbudowy zwarcia – pacjent otrzymuje plan, kosztorys i przybliżony czas trwania leczenia.

Jakie korzyści daje rekonstrukcja zgryzu?

Rekonstrukcja zgryzu polega na odtworzeniu naturalnej równowagi w anatomii i fizjologii całego narządu żucia. Prawidłowe ustawienie zębów oraz właściwe kontakty zwarciowe zmniejszają ryzyko przeciążeń mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowych. Dzięki temu pacjent:

• odczuwa mniejszy dyskomfort w obrębie całej jamy ustnej,
• nie doświadcza porannego napięcia mięśni twarzy,
• a bóle głowy i karku stają się mniej dokuczliwe lub całkowicie ustępują.

Pacjent zyskuje również większą pewność siebie. Właściwa wysokość zwarcia oraz równomierne ustawienie zębów wpływają na wygląd twarzy – przywracają proporcje dolnego piętra, eliminują efekt zapadnięcia policzków lub nadmiernego napięcia w okolicy żuchwy. W efekcie możliwości swobodniejszego żucia pokarmów, zniwelowania bólu w obrębie jamy ustnej i zwiększenia stabilności uzębienia po zakończeniu leczenia wielu pacjentów zgłasza poprawę jakości życia.

Rekonstrukcja zgryzu Warszawa

Ile kosztuje rekonstrukcja zgryzu?

Całkowite koszty mogą sięgać od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Cena rekonstrukcji zależy od złożoności problemów u danego pacjenta, wybranych metod postępowania oraz materiału, z którego wykonana zostanie odbudowa. Po indywidualnej ocenia konkretnego przypadku, stomatolog jest w stanie przestawić bardziej przybliżone koszty leczenia.

Ile trwa naprawa zgryzu?

Czas leczenia waha się od kilku tygodni do kilku lat – w zależności od tego, czy plan obejmuje wyłącznie odbudowę protetyczną, czy również leczenie ortodontyczne lub implantologiczne.

Czy da się naprawić wadę zgryzu?

Leczenie każdej wady zgryzu opiera się na indywidualnej diagnostyce. Stomatolog zawsze planuje działania tak, by możliwie skutecznie zadbać o zdrowie pacjenta.

Bibliografia

1. Edition, N. (2017). The glossary of prosthodontic terms. The Journal of prosthetic dentistry, 117, e1-e105.
2. Fan, J., Xu, Y., Si, L., Li, X., Fu, B., & Hannig, M. (2021). Long-term clinical performance of composite resin or ceramic inlays, onlays, and overlays: a systematic review and meta-analysis. Operative Dentistry, 46(1), 25-44.
3. Andreishchev, A. R., Chebotarev, S. Y., & Ko, V. Y. (2017). Surgical-prostetic rehabilitation patients with malocclusion and dental arches defects.  Russian Journal of Dentistry, 21(5), 247-249.
4. Djais, A.I., Achmad, H., Jubhari, E.H., Pasangallo, A., Bachtiar, R., & Tetan-El, D.A.N.I.E.L. (2020). Effect of prosthetic factors on periodontal health: A literature review. International Journal of Pharmaceutical Research, 12(4).
5. Kurpiel, P., Prątnicki, M., & Kostrzewa-Janicka, J. (2011). Indywidualizacja rekonstrukcji powierzchni zwarciowych–opis przypadku. Protet. Stomatol., 322-327.